MISJA POLSKICH JEZUITÓW W AMERYCE POŁUDNIOWEJ
Polscy jezuici w Chile
Chile, kraj położony w zachodniej części Ameryki Południowej, z jednej strony ograniczony Andami, z drugiej Oceanem Spokojnym, przez lata kształtowany był także przez pracę jezuitów, którzy dotarli tam 9 lutego 1593 roku. W 2009 roku do stolicy Chile przybył pierwszy jezuita z Prowincji Polski Południowej – kl. Zbigniew Szulczyk SJ. Cel owej „wyprawy” to odbycie stażu zwanego magisterką, który jest przewidziany w procesie formacji przygotowującej kandydatów do kapłaństwa. Obecnie pracuje on w szkole prowadzonej przez jezuitów w Antofagaście, w północnej, pustynnej części kraju. Zajmuje się prowadzeniem katechezy, jest opiekunem grupy skautów i inicjuje różnego typu prace charytatywne w wolontariacie działającym przy szkole.
W sierpniu 2011 roku do Chile wyjechało kolejnych dwóch jezuitów polskich: klerycy Wojciech Bojanowski SJ i Krzysztof Jeleń SJ. Obecnie uczą się oni języka, poznają kulturę i miejscowe zwyczaje. Przygotowują się do przyszłej pracy misyjnej.
Misje w Brazylii
Jezuici polscy rozpoczęli pracę misyjną w Brazylii dopiero w XIX wieku. W 1849 roku wyjechało do Brazylii trzech jezuitów: o. August Lipiński SJ, o. Jan Sedlak SJ i br. Antoni Sontag SJ. August Lipiński SJ i Jan Sedlak SJ powrócili do Europy po kilkunastu latach pracy misyjne. Tylko br. Antoni Sontag SJ został na misji w Brazylii i zmarł tam w 1872 roku.
Podczas drugiej wojny światowej w Brazylii w Rio de Janeiro pracował późniejszy długoletni profesor Uniwersytetu Gregoriańskiego w Rzymie o. Paweł Siwek SJ. Pracował tam jako profesor nauk filozoficznych.
Po wojnie do Brazylii przybyło jeszcze dwóch polskich jezuitów: Piotr Burzak SJ oraz Jan Jarski SJ. W 1985 roku do Brazylii z prowincji krakowskiej wyjechał o. Mieczysław Smyda SJ. Rok później dołączył do niego o. Antoni Basiaga SJ. Ojciec Basiaga pracował głównie jako duszpasterz. Pełnił rolę dyrektora duszpasterstwa w college’u jezuitów w Sao Paulo.
College ten to duża, skupiająca ok. 1500 dzieci i młodzieży szkoła podstawowa wraz z gimnazjum i liceum, które kończy się maturą. W 1990 roku do wspomnianych dwóch misjonarzy dołączył o. Mirosław A. Matyja SJ.
Obecnie w Brazylii pracują: o. Mieczysław Smyda SJ oraz o. Mirosław A. Matyja SJ, który w latach 2004-2012 pracował w Mozambiku.
O. Czesław H. Tomaszewski SJ
W opracowaniu korzystano z:
M. Czermiński, Życie ks. Wojciecha Męcińskiego, Kraków 1895.
Cz. Drążek, Błogosławiony Ojciec Jan Beyzym SJ, Apostoł Madagaskaru. Wybór listów, Kraków 2002.
Cz. Drążek, Błogosławiony Ojciec Jan Beyzym SJ, Posługacz Trędowatych. Biografia, Kraków 2002.
Encyklopedia Katolicka, t. XVI, Lublin 2012, hasło: „Redukcje Paragwajskie”, s. 1290-1292.
Encyklopedia Wikipedia, hasło: „Adam Kozłowiecki”.
L. Grzebień, Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy, 1964-1995, Kraków 2004.
Portal internetowy „Agenzia Fides”, AFRICA/ZAMBIA – A tribute to Cardinal Adam Kozłowiecki: first Bishop of Lusaka, then for 20 years national director of the Pontifical Mission Societies in Zambia.
Portal internetowy „Diompika.org”, Brief history of the Catholic Church in Zambia.
* Na temat osób i miejsc oznaczonych gwiazdką (*) więcej informacji można znaleźć w: L. Grzebień, Encyklopedia wiedzy o jezuitach, dz. cyt. – wg haseł.