Szkoła pw. św. Fr. Ksawerego – początki
W kwietniu 2012 roku minie sześćdziesiąt lat od otwarcia Szkoły pw. św. Franciszka Ksawerego w Fianarantsoa na Madagaskarze. Początkowo była to szkoła z internatem wyłącznie dla chłopców. Powstała z myślą o gimnazjalnej edukacji synów miejscowych katechistów. Grupa około sześćdziesięciu chłopców – za symboliczną opłatę – rozpoczęła w niej naukę w 1952 roku. Chłopcy mieszkali w internacie i szkołę opuszczali tylko na ferie. Wielu z nich pochodziło bowiem z odległych wiosek, a ze względu na brak komunikacji do domu mogli udać się jedynie pieszo.
Szkoła pw. św. Franciszka Ksawerego to druga szkoła katolicka w Fianarantsoa. Pierwsza, założona przez francuskich jezuitów, była otwarta dla wszystkich dzieci z miasta. Została powierzona Zgromadzeniu Sióstr św. Józefa z Cluny. Ojcowie jezuici zaś całą swoją uwagę skierowali na edukację chłopców z buszu w nowo założonej Szkole pw. św. Franciszka Ksawerego. W latach 60. miasto się rozrastało, zwiększyła się liczba mieszkańców, przybywało też miejscowych uczniów. Równocześnie w okolicznych wioskach zakładano nowe szkoły, nie było więc sensu kontynuować w Szkole pw. św. Franciszka Ksawerego działalności internatu. Do jego likwidacji przyczynił się również zakaz malgaskiego rządu, dotyczący prowadzenia internatów. Władze uważały, że pod pretekstem ich działalności organizuje się spotkania antywyzwoleńcze, które opóźniają odzyskanie niepodległości, dlatego internaty zostały zamknięte.
Wraz ze zwiększającą się liczbą mieszkańców Fianarantsoa pojawiła się potrzeba stworzenia warunków nauki kolejnym uczniom. Pod koniec lat 60. Szkoła pw. św. Franciszka Ksawerego zmieniała więc swój charakter. W tym czasie otwarto nowe klasy licealne, a ponieważ była to jedyna szkoła średnia w mieście, praktycznie od samego początku przyjmowano do niej zarówno chłopców, jak i dziewczęta. Natomiast pierwszy cykl nauki – klasy szkoły podstawowej – w dalszym ciągu były przeznaczone tylko dla chłopców. Sytuacja ta trwała aż do 2006 roku, kiedy po raz pierwszy przyjęto dziewczęta do klasy szóstej. Dziś wszystkie klasy są tu koedukacyjne. W latach 70. otwarto technikum, a kilka lat później dwuletnie studium pomaturalne, w którym uczniowie po maturze technicznej mogli kontynuować naukę w dziedzinie elektroniki, elektryki i naprawy maszyn mechanicznych.
Osiągnięcia szkoły są widoczne w wielu dziedzinach. Jej absolwenci kontynuowali naukę na studiach w stolicy kraju Antananarivo. Szczególnie uzdolnieni mieli także możliwość studiowania w Europie. Dziś byli uczniowie szkoły piastują wysokie urzędy, są członkami rządu, pracują w ministerstwach, są dyrektorami różnych zakładów pracy, osiągają sukcesy w handlu. Często, przy okazji załatwiania spraw w różnych instytucjach, kiedy urzędnicy dowiadują się, że uczę w Collège SFX (bo tak nazywają naszą szkołę), z dumą mówią, że są naszymi absolwentami.
W historii szkoły dwóch jej rektorów zostało także mianowanych biskupami. Wielu uczniów wstąpiło do seminarium duchownego lub zakonu.
Prawie wszyscy księża diecezjalni z archidiecezji Fianarantsoa uczyli się w naszej szkole. Wiele powołań zakonnych było także spośród naszych uczennic. Dziś młode siostry, które wstąpiły do swego zgromadzenia nie mając matury, w Szkole pw. św. Franciszka Ksawerego dokształcają się i zdają egzamin dojrzałości.