PARAFIA PARAFII

WSPARCIE JEZUICKIEJ PARAFII NAJŚWIĘTSZEGO SERCA PANA JEZUSA
W BYTOMIU DLA CHRZEŚCIJAN NA BLISKIM WSCHODZIE

Początkiem kontaktów naszej parafii z chrześcijanami z Syrii były Światowe Dni Młodzieży, które odbywały się w Polsce w 2016 roku. Parafia gościła wówczas młodych chrześcijan między innymi z Syrii i Egiptu. Informacje o eskalacji wojny w Syrii skłoniły parafian do zainteresowania się losem poznanych w czasie ŚDM młodych ludzi. Pierwsza spontaniczna zbiórka była początkiem kontaktów parafii z kilkoma wspólnotami syryjskich chrześcijan.

PARAFIA PARAFII – POCZĄTKI
Pierwotnie jezuicka parafia w Bytomiu kierowała swoją pomoc do dwóch wspólnot, z których pochodzili goszczący u nas pielgrzymi z Syrii: Maissam z melchickiej parafii w Yabroud i Rouah z maronickiej wspólnoty w Tartus. Rozpoczęliśmy od spontanicznej zbiórki, dopiero potem stanęliśmy przed wyzwaniem: Jak przekazać zebrane środki? Po kilku miesiącach udało się nam nawiązać kontakt z arcybiskupem Jean-Abdo Arbashem, greckokatolickim metropolitą Homs, Hamy i Yabroud. W trakcie spotkania z księdzem arcybiskupem w Warszawie dowiedzieliśmy się o zniszczeniach wojennych w syryjskich świątyniach, zdewastowanych budynkach oraz zniszczonych i zbezczeszczonych ikonach. W drodze powrotnej powstała idea przesłania wspólnocie daru od chrześcijan w Polsce w postaci ikony. Materialny dar miał być świadectwem pamięci, solidarności i modlitwy. Ikona Matki Bożej z Dzieciątkiem zwana Hodegetria, której deska została poświęcona w naszej parafii, była dziełem i darem Śląskiej Szkoły Ikonograficznej. Niezapomnianym świadectwem modlitwy za Kościół prześladowany był pocałunek jednej z Sióstr Zgromadzenia Córek Bożej Miłości złożony na poświęconej desce. Ikona przesłana za pośrednictwem organizacji Pomoc Kościołowi w Potrzebie została z radością przyjęta i umieszczona w odbudowanej katedrze Matki Bożej Pokoju w Homs przy prezbiterium w ozdobnej, rzeźbionej ramie.
Ksiądz Marcin Boguszewski z Pomocy Kościołowi w Potrzebie, przekazując nam podziękowania, podzielił się informacją o zamiarze stworzenia w katedrze Matki Bożej Pokoju kaplicy św. Jana Pawła II. Zmierzenie się ze stworzeniem ikony św. Jana Pawła II, dla której nie było kanonu ikonograficznego, nadto przeznaczonej do katedry, zajęło trochę czasu. Kiedy jednak poznaliśmy ojca Zygfryda Kota SJ, prowadzącego w Krakowie Pracownię Sztuki Sakralnej, prezesa Stowarzyszenia Twórców Sztuki Sakralnej Ecclesia, nie mieliśmy żadnych wątpliwości, by zwrócić się o pomoc przy tym dziele właśnie do niego.
Tak powstała ikona św. Jana Pawła II, będąca darem parafian oraz ikonopisarzy z grupy Lumen. Ikona została poświęcona przy ul. Franciszkańskiej 3 w Krakowie przez abpa Marka Jędraszewskiego – w pokoju, z którego do młodzieży przemawiał Papież – i ponownie, dzięki Pomocy Kościołowi w Potrzebie, transportem wojskowym ikona została przewieziona do Syrii. Od jesieni 2021 roku stanowi ona wraz z relikwiami kaplicę św. Jana Pawła II (Zob. http://ecclesia.jezuici.pl/2020/12/wspolczesna-ikonasw-jana-pawla-ii/.). Należy zaznaczyć, że jest to ikonograficzne przedstawienie św. Jana Pawła II w greckokatolickiej katedrze. Tak więc w melchickiej katedrze w Homs znajdują się obecnie dwie ikony z Polski będące owocem zaangażowania parafian bytomskiej parafii i współpracy z ikonopisarzami.
JEZUICI W HOMS
W sąsiedztwie melchickiej katedry, w odległości około stu metrów, znajduje się parafia ojców jezuitów, w której posługę misyjną pełni ojciec Andrzej Gryz SJ. Po przesłaniu pierwszej ikony do Homs nie mogliśmy nie zainteresować się parafią prowadzoną przez ojców jezuitów. Zapytaliśmy więc o ich potrzeby i w odpowiedzi otrzymaliśmy listę obejmującą wiele projektów, między innymi: projekt „Post-War Social Recovery Project” mający na celu reintegrację dzieci w dzielnicy, projekt wsparcia i rozwoju dla wolontariuszy z Homs, obóz wakacyjny dla harcerzy z Aleppo i kilka innych. W kontekście możliwości parafii skupiliśmy się na projekcie kilkumiesięcznego pobytu w Polsce dla wolontariuszek, które stworzyły ochronkę dla dzieci pozostających w powojennych warunkach bez szkoły, spędzających czas na ulicy, często głodnych. Jednak – co odczytujemy jako znak Bożego błogosławieństwa – dzięki hojnej donacji naszej parafianki udało się sfinansować również pozostałe projekty oraz wesprzeć akcję „Mleko dla Aleppo” organizowaną przez Pomoc Kościołowi w Potrzebie.
PROJEKT CRUISE – WSPARCIE CHRZEŚCIJAŃSKICH LIDEROW Z SYRII
Ideą tej inicjatywy było wsparcie dotkniętej wojną społeczności syryjskiego Kościoła poprzez inspirowanie młodych liderów aktywnie zaangażowanych w życie parafii, którzy po powrocie do Syrii będą inspirować i umacniać lokalną społeczność. Stąd nazwa inicjatywy CRUISE, czyli „Rejs”, z którego żeglarz powraca – a to stanowiło cel projektu – do macierzystego portu z nowymi doświadczeniami i przeżyciami.
W ramach projektu parafia zorganizowała pobyt dwóch wolontariuszek związanych z parafią prowadzoną przez ojców jezuitów w Homs pod wezwaniem św. Jana Franciszka Regisa – dla Lilian (pięć miesięcy) i dla Waad (miesiąc). To w ogrodzie domu parafialnego tej parafii 7 kwietnia 2014 roku został zastrzelony przez ISIS „Abuna” – ojciec Frans van der Lugt SJ.
Lilian jako wolontariuszka zaangażowała się w niesienie pomocy dzieciom dotkniętym skutkami wojny. Wraz z przyjaciółmi spontanicznie zorganizowała przy parafii ochronkę dla dzieci ulicy. W końcowej fazie ochronka gromadziła kilkaset podopiecznych. Przez dwa lata Lilian współpracowała z Jesuit Refugee Service. Waad była natomiast liderem wspólnoty Mouvement Eucharisticque de Jeunes (MEJ) w Homs.
Założenia programu CRUISE zawierały w sobie połączenie kilku elementów, w tym: rozwoju duchowego (udział w rekolekcjach), rozwoju osobistego (praktyki zawodowe), uczestnictwa w życiu parafii, osobistego wkładu i wolontariatu, poznawania polskiej kultury oraz rekreacji. Ponadto podstawowym założeniem był powrót do Syrii i wykorzystanie w ojczyźnie nowo zdobytych doświadczeń – stąd nazwa projektu „Rejs”. Program powstał we współpracy jezuickich parafii w Bytomiu i w Homs.
PRZEBIEG PROJEKTU
Kluczowym elementem był udział uczestniczek w MAGIS 2018. Ponadto program objął między innymi praktykę w Instytucie Niewidomych w Laskach i wizytę w biurach Pomocy Kościołowi w Potrzebie w Warszawie i Krakowie. Lilian odbyła również praktykę nauczycielską w Katolickiej Szkole Przymierza Rodzin w Warszawie, złożyła kilka wizyt w szkołach podstawowych i średnich. Jedną z odwiedzanych szkół była szkoła podstawowa dla dzieci z autyzmem.
Lilian spotkała się również ze studentami Akademii Ignatianum w Krakowie i Mysłowicach. Była uczestnikiem i gościem rybnickich Youth Days, które są kontynuacją ŚDM. Tam też odbyła się wystawa jej zdjęć. Fotografie Lilian, ukazujące zniszczenia wojenne w Homs, Aleppo i Palmirze, ale też życie codzienne w Syrii, zostały zaprezentowane również na wystawie zatytułowanej „Oblicza Syrii. Twarze wojny” w galerii Pomocy Kościołowi w Potrzebie „Pola Dialogu” w Krakowie oraz w parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Bytomiu.
Wywiady i publikacje różnych artykułów pozwoliły na dotarcie z osobistym świadectwem Lilian dotyczącym sytuacji chrześcijan w Syrii do szerszej grup odbiorców, między innymi poprzez wywiady dla: katolickiego Radia eM, Radia Silesia, „Gościa Niedzielnego”, TVP Kraków, TV Trwam i portalu Deon.pl.
W wymiarze duchowym uczestniczki brały udział w MAGIS 2018, w spotkaniu w Lednicy, w pieszej pielgrzymce do Matki Bożej Dobrej Drogi w Gliwicach, w pielgrzymce do Częstochowy, rekolekcjach RCS. Istotny też był ich udział w życiu rodzin z terenu bytomskiej parafii, wspólne gotowanie, wyjazdy rekreacyjne.
PODSUMOWANIE PROJEKTU
Pozytywnym doświadczeniem, które może być inspiracją dla innych parafii, jest nawiązanie bezpośrednich, partnerskich relacji pomiędzy parafiami, które owocują wzajemnym ubogaceniem, oraz wielowymiarowa solidarność z Kościołem w potrzebie: w wymiarze duchowym, finansowym i społecznym, poprzez umocnienie jego liderów i wolontariuszy.
Czasowy pobyt za granicą, obejmujący zróżnicowany program o charakterze duchowym, edukacyjnym i rekreacyjnym, jest bardzo pozytywnie oceniany przez uczestników.
Dla parafii goszczenie osób z kraju objętego wojną było ubogacające duchowo i intelektualnie, stanowiło możliwość poznania problemów chrześcijan w Syrii, poznania kultury poprzez naukę arabskiego, wystawę zdjęć, kuchnię, taniec, bezpośrednie kontakty.
Sama formuła projektu CRUISE może być inspiracją dla projektów kierowanych do młodzieży w krajach, w których społeczność chrześcijan wymaga umocnienia. Ryzykiem jest oczywiście chęć opuszczenia ojczyzny na rzecz życia w bezpieczniejszym świecie.
CO MOŻE PARAFIA?
Zasadnicze pytanie dotyczące projektów organizowanych przez parafię brzmi: „Co może zrobić pojedyncza, średniej wielkości parafia?”. Na podstawie naszych doświadczeń możemy odpowiedzieć, że tyle, ile chcą zrobić parafianie i duszpasterze. Jak przekonaliśmy się wielokrotnie, Pan Bóg potrafi nasze wysiłki pomnożyć i ułatwić.
Co stanowi wartość projektów parafialnych? Mamy świadomość – potwierdzoną przez beneficjentów – że chrześcijanie, szczególnie w krajach, w których stanowią mniejszość, potrzebują naszej solidarności, zainteresowania i oczywiście modlitwy. Każdy osobisty kontakt jest dla nich umocnieniem, a pomoc może mieć wpływ na osobiste decyzje. W tym kontekście ważne są nie tylko środki finansowe, ale też modlitwa, kontakty i dary materialne – zostawiające trwały i osobisty ślad, tworzące wspólną historię. Ponadto duże organizacje, jak Pomoc Kościołowi w Potrzebie czy Caritas, specjalizują się w działaniach na dużą skalę i wspieranie małych inicjatyw nie jest możliwe, choć korzystaliśmy z uprzejmości właśnie Pomocy Kościołowi w Potrzebie przy przesyłaniu darów.
Równie istotne jest wsparcie misjonarzy znajdujących się wszak w trudnej sytuacji, doświadczających wojny i jej skutków. Osobista relacja jest dla nich umocnieniem.
Jezuicka parafia w Bytomiu w obliczu wojny na Ukrainie nie zaprzestała udzielać wsparcia potrzebującym. Obecnie na terenie naszej parafii w starym domu zakonnym przebywa kilka ukraińskich matek z dziećmi. W kontekście realizowanych projektów nie można nie wspomnieć, że są one owocem otwartości ojców proboszczów Krzysztofa Homy SJ i Mirosława Bożka SJ oraz zaangażowania świeckich.

Jarosław Bobulski